Dave Goulson pleit voor het insectenrijk

Als inleiding op het eerste hoofdstuk van Silent Earth schrijft Dave Goulson:

“Ik ben bang dat de meeste mensen niet erg dol zijn op insecten. Ik zou zelfs nog een stap verder willen gaan: ik denk dat veel mensen er een hekel aan hebben, er doodsbang voor zijn of allebei. Ze worden vaak ‘kriebelbeestjes’ of ‘ongedierte’ genoemd, en die laatste term wordt ook gebruikt voor ziekteverwekkende organismen. Voor veel mensen staan die woorden voor onaangename, kruipende, smerige beestjes, die in viezigheid leven en ziekten overbrengen. Stees meer mensen wonen in steden en groeien op met weinig andere insecten dan vliegen, muggen en kakkerlakken, dus daarom is het niet zo vreemd dat insecten hun vaak angst inboezemen. Bijna iedereen is bang voor het onbekende of ongewone. Daarom zien maar weinig mensen in dat insecten belangrijk zijn voor ons voortbestaan en nog minder mensen dat ze mooi, slim, fascinerend, mysterieus en geweldig zijn. Mijn doel in het leven is hen zover te krijgen dat ze van insecten gaan houden, of ze in elk geval respecteren om wat ze allemaal doen. Met dit boek wil ik uitleggen waarom we iedereen al vanaf jonge leeftijd zouden moeten leren die kleine dieren te koesteren, te leren waarom ze ertoe doen.”

De achteruitgang van de insecten is verschrikkelijk slecht nieuws voor degenen onder ons die er dol op zijn en ze waarderen om wat ze zijn, maar vormt ook een bedreiging voor het welzijn van de mens. We hebben insecten namelijk nodig om gewassen te bestuiven, mest, bladeren en dode dieren te recyclen, de bodem gezond te houden, plaagdieren te bestrijden en nog veel, veel meer. Veel grote dieren, zoals vogels, vissen en kikkers, zijn voor hun voedsel afhankelijk van insecten. Wilde bloemen zijn ervan afhankelijk voor hun bestuiving. Als insecten steeds schaarser worden, zal onze wereld knarsend tot stilstand komen, want die kan niet zonder hen. Zoals Rachel Carson al zei: “De mens is onderdeel van de natuur, en de strijd die hij tegen haar voert is onvermijdelijk een strijd tegen zichzelf.”

[…] Stel je een toekomst voor waarin onze steden en dorpen groen zijn, in elk hoekje en gaatje wilde bloemen zijn te vinden, bloeiende en vruchtdragende bomen of groene daken en muren, waar kinderen opgroeien met het vertrouwde getsjirp van krekels, vogelgezang en gesnor van langsvliegende hommels en de schitterende kleuren van vlindervleugels. Rond steden liggen kleine boerderijen met een grote biodiversiteit, die gezonde groenten en fruit produceren, bestoven door uiteenlopende wilde insecten, terwijl plaagdieren dankzij een leger van natuurlijke vijanden geen kans krijgen en de bodem gezond en de koolstofvoorraad op peil wordt gehouden met talloze, gangengravende bodemorganismen. Ver van de steden bieden herwilderingsprojecten mensen de mogelijkheid op onderzoek uit te gaan in drasland dat bevers met hun dammen hebben gecreëerd en dat krioelt van libellen en zweefvliegen, bloemrijke weiden en een lappendeken van bos waar het wemelt van leven.

Het lijkt fantasie, maar er is ruimte genoeg op aarde voor een betekenisvol bestaan voor iedereen, voor gezond en lekker eten en toch veel leven en groen. We hoeven alleen maar te leren onderdeel van de natuur te worden, niet iets wat er los van staat. En de eerste stap is dat we zorgen voor de insecten, die beestjes die onze gedeelde wereld draaiende houden.

Uit: Stille aarde (Silent Earth), Dave Goulson – hoe we de insecten van de ondergang kunnen redden, uitgeverij Atlas contact, uit het Engels vertaald door Nico Groen, 2021, 497 pagina’s. Dave Goulson geeft in de Engelse uitgave aan, dat hij vermeld wil worden als de exclusieve eigenaar en schrijver van zijn teksten. Dave is Professor of Biology bij the University of Sussex. Ik dank Dave voor zijn fantastische informatie.

De titel van dit boek is duidelijk geënt op de titel Silent Spring die Rachel Carson koos voor haar boek dat in 1962 uitkwam, waarmee ze een wereld schetste zoals die eruit zou zien, wanneer alle insecten waren gestorven aan het gebruik van pesticiden dat in die jaren zo in opkomst was.

Er werden onderzoeken naar gedaan en al in die tijd duidelijke links gelegd naar aandoeningen van het zenuwstelsel in het menselijk lichaam, en er werden toen al resten van pesticiden in het voedsel aangetroffen. Er is in die jaren al voor de risico’s ervan voor onze gezondheid gewaarschuwd. Argumenten die werden gebruikt om deze waarschuwingen belachelijk te maken waren bijvoorbeeld dat het tegenstanders waren van de voortschrijdende wetenschap. Elena Conis schrijft hierover in haar boek “How to sell a poison, the rise, fall and toxic return of DDT” (uitgave: 2022). Bron: Salon

De boodschap van Dave Goulson, Rachel Carson en anderen mag duidelijk zijn: we hebben insecten echt nodig. Daarvoor hebben we naarmate we meer in steden gaan wonen uitleg nodig. Wat doen insecten dan voor ons? Wie zijn ze? En nog belangrijker: wat kan ik doen voor de aarde, en voor de insecten die ons zo helpen?

Het wordt tijd om eindelijk die composthoop aan te leggen, niet die enorme bult ongesorteerde keuken-resten die we al hebben, maar met iets meer precisie en organisatie wordt hij heel fijn, denk ik. Het wordt deel van je levensstijl als je gaat werken met een composthoop. Hier nog een link naar een pagina met wat lijstjes, wat wel en wat niet erop te brengen. Of kijk naar het filmpje van Michiel Rietveld, die biologisch-dynamisch werkt om het de regenworm het goed naar de zin te maken.

Je kunt prachtige boeken vinden om de tuin tot een levend en levengevend wezen te ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld het overzichtelijke, praktische en betaalbare boek: Iedereen kan Avontuurlijk Tuinieren (Katja Staring en Nienke Plantinga) en zelfs hulp bij het ontwerpen van je tuin inroepen door een expert of via een goede cursus, zoals deze reeks Natuurlijk Tuinieren van Yggdrasil (Tienen, België), die zelfs online gegeven wordt, vergezeld van online brochures over bijbehorende onderwerpen en boeken waarin heel duidelijk uitgelegd wordt, wat bijvoorbeeld het positieve van slakken is, en hoe je echt kunt zorgen dat zij jouw groene blaadjes met rust laten zonder dat jij gif hoeft te gebruiken.

Nawoord: zodra ik weet, hoe dat werkt, zal ik de filmpjes zonder youtube-dwang van nare, schreeuwerige reclame linken op mijn site. Nu is dat nog even zo. Dus mocht je daar tips voor hebben, wees welkom en laat het me weten.