Er zijn twee verschillende reacties op dit doek in een weiland bij onze boerderij. De ene is: “Ik begrijp het!” De andere: “Ik snap er niks van.” En degenen die er niks van begrijpen, zijn ook een beetje boos dat er geen duidelijker boodschap op het doek staat.
Ik zou zeggen: kijk aandachtig naar dit land, waar je de koeien op gezette tijden door de wei ziet lopen en waar van alles uitbundig groeit en bloeit.
Wat de pacht en de natuurrechter daarmee te maken hebben?
Als wij het willen, kunnen deze twee werkelijkheden (die van de pacht en die van de natuurrechter) met elkaar samenwerken. De perceptie van een tekort dat altijd terugkomt, heeft veel kapot gemaakt. Dit kan worden geheeld door in te zien, dat er altijd overvloed is die zichzelf en haar omgeving voedt. Als wij onze angst en oogkleppen loslaten, zijn we niet meer benauwd maar ontstaat er ruimte voor vrij geven en ontvangen – en elkaar zien.
Op het doek wordt een cryptische zin aan u voorgelegd. Het is goed om zelf na te denken. Het werkelijk dragen van verantwoordelijkheid hoeft niet langer te worden doorgeschoven naar ‘iets groters’ met als achterliggend doel: geld. Gelukkig is dat niet ons donkere eindpunt. We mogen naar het licht gaan.
Lieve mensen, geld was ooit bedoeld als ruilmiddel, gemaksmiddel. Het is ook al eeuwenlang een middel om mee te gokken, te verleiden, er rente op te heffen en goede sier mee te maken. Er steeds meer van willen maken maakt ons onbevredigbaar. Het woord ‘vermogensfonds’ is een uitspraak die naar geld ruikt, dat mensen moeten opbrengen die geen inspraak hebben in het systeem. Het werkelijke vermogen van onze samenleving is het vermogen om oude familiewrok en eigendunk om te zetten in ware zelfliefde en compassie voor alles wat er verder nog leeft. Dat vermogen hebben wij! We kunnen het openen als een schatkist.
De prijzen van grond zijn in Nederland het hoogst, heb ik begrepen. We noemen het ‘prijzen’. Laten we de gezamenlijkheid prijzen die binnen ons bereik ligt, en het hart, de potentie om vanuit het hart te leven en te werken – ons daarbij rekenschap gevend van waar het allemaal vandaan komt, dat geld, die opbrengsten, waarmee die goede werken van ons gedaan kunnen worden. Dit gezamenlijk ‘kapitaal’, onze kracht om ons te herstellen tot werkelijke samenleving, zie ik als ons vermogensfonds. De verantwoordelijkheid gezamenlijk maken. Dan hoeven we niet langer goede doelen op te richten voor arme kinderen die de rekening van een gewelddadige samenleving moeten betalen. Er is plaats en mogelijkheid om binnen het leefsysteem om te zien naar elkaar zodat we niet van subsidies en belerende systemen afhankelijk zijn. Sommigen zien dat als een stap terug, maar het is een stap vooruit. De stap naar werkelijk van elkaar leren.
Uw vraag: “Wat willen jullie nou eigenlijk?” kan worden beantwoord met: omzien in compassie. Ook wij maken deel uit van het systeem en wij houden anderen in de rol van onderdrukker vast. Wij kunnen hen helpen, daaruit te stappen. Door er zelf uit te stappen. Als je goed om je heen kijkt, zie je dat alles gekleurd is. Dat er overvloed is, voor ieder genoeg. De tijd van vasthouden aan agressieve systemen is voorbij – veiligheid en gezondheid komt voort uit werkelijk onder ogen zien en creatief tot betere vormen van samenleven komen.
Daarom is een kleine boer in een Fries dorp nu opgestaan. Het vee leeft van het land en de controleurs van bio kunnen er niet omheen – het ziet er zo vitaal uit, dat al die regeltjes en controlepuntjes er niet meer toe doen. Hetzelfde geldt voor het land. Kruidenrijk grasland met herstellende stoffen voor de dieren. Is een boom werkelijk een steen des aanstoots of kunnen wij genieten van de schaduw die hij geeft? Hoever moet onze controledrang gaan? Wat gaat er verloren wanneer wij in die denkwijze doorgaan? Er moeten natuurlijke elementen wijken voor de gedachte, dat het schoon en ordelijk moet. Daarbij worden dan zaag en onkruidmiddelen gehanteerd. Gezamenlijk nadenken bij wat we doen en een plan maken voor grond met meer diversiteit, dat is wat wij willen. En deze krachtplek leent zich daar uitstekend voor. Er komen steeds meer mensen die dit zien. Die dit komen vieren en die hier een prachtige tuin van verbinding doen ontstaan. Daar gaan wij naartoe. Voel je welkom voor dit nieuwe begin.
Rûn libben en Grûn 