In het boek ‘1000 jaar vreugde en verdriet’ (2021) beschrijft schrijver, activist en kunstenaar Ai Weiwei hoe zijn vader, een bekend Chinees dichter, in een van de heropvoedingskampen waar hij was opgesloten, bij de ingang van het auditorium moest staan tijdens de maaltijden, op een oude emaillen waskom slaan en luid en duidelijk verkondigen dat hij een misdadig rechts element was.

Onze vriend Jürgens Redczus maakte een paar jaar geleden zijn prachtige idee bekend om alle stuivers die nog in omloop waren, te verzamelen en om te smelten tot een noodklok die kon worden geluid om het einde aan te kondigen van de mogelijkheid om met contant geld te betalen. Inmiddels zijn er vergaande plannen om ons alles digitaal te laten doen zodat we bij al onze handelingen, en niet-handelingen, kunnen worden gadegeslagen en in een bepaalde richting worden geleid.

De oorlog om data wordt nu steeds openlijker gevoerd. Data is een goudmijn. We worden aapjes die dansen op het ritme van vele datavoorschriften. Een actueel voorbeeld is de officiële verplichte start met het gebruik van software bij de melkfabriek om al onze (toch al verzamelde) data zichtbaar te maken met de al dan niet werkelijke mogelijkheid om zelf te kiezen welke data we willen afgeven. Data die gaan over de ziekte van koeien, sterfte van kalveren, melkkwaliteit, controles en vele andere data over negatief te interpreteren zaken op de boerderij. Het helpt niet om te waarschuwen dat deze data gebruikt kunnen worden voor heel andere doeleinden dan het bewaken van de melkkwaliteit. Is er een betere aanleiding om een noodklok te luiden?

De vraag is, wie ernaar luistert, want het lijkt net of de meeste mensen er doof voor zijn en de onwillige elementen uit de gemeenschap worden gezien als irritant en sta-in-de-weg.
Toch denk ik dat het goed is om vragen te blijven stellen bij alle twijfelachtige maatregelen. Vooral wanneer deze het karakter krijgen van dwang en diefstal. Openlijk bij klaarlichte dag. De gedachtengang van een omgekeerde wereld wordt ons bewust opgelegd. Doel: vragenstellers uit te putten en bang te maken en het gevoel te geven dat ze er alleen voor staan. ‘Wanneer je een jong zwijn zijn gang laat gaan, zal dit zwijn uitgroeien tot een groot en heel lastig zwijn dat je hele tuin omploegt’, een interessante vergelijking uit een eeuwenoud Chinees boek. De vraag is even wie hier dat zwijn is: de vragenstellers of de beleidsmakers die geen inspraak dulden.

Waarom mogen we niet aan collegiale toetsing doen waar we van elkaar kunnen leren in plaats van alles te beoordelen vanuit onsamenhangende gegevens? Waarom is het niet gewenst om met elkaar te discussiëren tijdens bijeenkomsten van de coöperatie? Hoe gezond is ‘gezond’ eigenlijk en wie mag daarover oordelen? Is de Europese wetgeving voortgekomen uit bewust samenwerken van alle lagen van de bevolking, of is dat geheel zo ondoorzichtig en ingewikkeld dat de meeste mensen zich er maar bij neerleggen? Onze regering laat bewust steeds diepere crises ontstaan om vervolgens onze zelfstandigheid en onafhankelijkheid verder en verder in te perken. De situatie in de eerste alinea van dit schrijven lijkt dan niet eens zo ver van hier.
Antwoord: omdat we worden geacht te leven in een ‘vechtmarkt’ waarbij niet menselijkheid en samenleven centraal staan, maar winstoogmerk. Deze ‘markt’ wordt daarbij gezien als de hoofdpersoon in onze levens. Om dat te kunnen, moet je bereid zijn tot wreedheden en onbetrokkenheid bij je dragen op de huid. Daarom ook is het systeem ondoordringbaar en wordt het steeds chaotischer. Het enige voordeel daarvan is, dat uiteindelijk niemand meer kan voorspellen wat er gebeurt.
Een andere vriend vertelde dit: wanneer een van de wolven in de roedel eigenwijs gedrag laat zien, wordt deze flink toegetakeld en anders verbannen. Maar de uitgestoten wolven gaan zich verzamelen en vormen soms een extra sterke nieuwe roedel, die de ‘traditionele’ roedel te grazen neemt. Het isoleren van eenlingen kan uiteindelijk iets heel anders opleveren. Ik zie mezelf niet als een wolf, trouwens, ik weet niet of een wolf al deze gedachten op een scherm zou plaatsen en zo bedachtzaam zou zijn als ik..

Bekijk de boerentroonrede van deze jonge biodynamische boeren en hoor het verhaal van hun inspanningen om zover te komen. In zulke eenvoud samenwerken vereist veel moed en enorm veel doorzettingsvermogen. Als wij allemaal zouden opstaan voor een rechtvaardige samenleving, zou het inhuren van medewerkers niet zo ondoenlijk zijn om dit voor elkaar te krijgen. Precies de wens die de regering uit, waarvan ik mij afvraag of dat werkelijk een wens is, of alleen maar een actie voor de show die uiteindelijk weer verdwijnt achter andere speerpunten. Dat denken anderen ook (lees dit artikel). “Vanuit de markt zullen de vraag en productieontwikkeling niet komen. Wil de overheid de eigen ambities waarmaken, dan zal ze de afzetmarkt moeten verleiden met prijsprikkels en beleid. Om te beginnen bij de consument.”
Het groenboerenplan kan wel helpen, als er gehoor aan gegeven wordt en de daarin beschreven noodzakelijke grote veranderingen eindelijk worden ingezet.
Hierbij de tekst van de boerentroonrede 2023.
En hier meer informatie over het kunstwerk, de doofpot als noodklok.
Lees ook: verdienmodellen en de wereld op z’n kop (biojournaal 17-01-2023, Bert van Ruitenbeek) en regeneratieve landbouw is keiharde greenwashing door multinationals (biojournaal 12-01-2023, Tosca Peschier en Ronald van Marlen)