Het begint bij bewustzijn

of moet de titel zijn: verboden het geldsysteem te veranderen?

De aarde biedt genoeg om aan ieders behoeften te voldoen, maar niet aan ieders hebzucht.

Mohandas Gandhi

Geldschepping: wie is verantwoordelijk voor de gevolgen? En wie wist hoe het zat?

Alternative Finance Festival
In 2018 werd er een ‘grassroots’ (lokaal) festival gehouden in Nederland met als thema: alternatieve financiële systemen. Tijdens dit festival werd duidelijk gemaakt dat maar 5% van het geld dat er is, in de werkelijke economie rouleert. De overige 95% wordt alleen gebruikt voor speculatie, het creëren van geld met geld. Dit geld zoekt de wereld af als een roofdier op zoek naar prooien. Steeds meer delen van ons dagelijks leven zoals drinkwater, energie, schoolgebouwen, zijn op de markt verhandelbare producten geworden en dit dient de mensheid niet, alleen maar een kleine elite. Terwijl de financiële sector traditioneel gezien wordt als smeerolie voor de echte economie, groeit deze nu op kosten van de rest van de wereld. Dit moet en kan veranderen: het financieel systeem moet de gemeenschap dienen.

Een voorbeeld dat bij het festival getoond was, was de United. Als ruilmiddel werkt geld prima, maar 95% ervan wordt gebruikt om te speculeren. Het is dus een financieel product zonder economische tegenwaarde. De United maakt aan dit systeem een einde.

Tijdens het festival werden er [in 2018 dus] meer dan dertig bijeenkomsten in Nederland georganiseerd. Ook het New Financial Forum deed mee met een bijeenkomst in de Ambassade van de Vrije Geest in Amsterdam.

Het theaterstuk ‘Door de bank genomen’ (geïnspireerd op een eerder boek van Ad Broere) was een ongekend succes. Omdat bezoekers vaak lijkbleek wegtrokken zodra ze begrepen hoe het geldsysteem echt werkt, lanceerden De Verleiders het burgerinitiatief Ons Geld. Het scheppen van geld is geen taak van commerciële banken maar van de overheid, aldus het initiatief, dat 120.000 handtekeningen ophaalde en dat leidde tot een historisch debat in de Tweede Kamer. Sterker nog, de regering gaf de WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) opdracht het thema ‘geldcreatie weer in publieke handen’ nader te onderzoeken.
[Commentaar: is het onderzocht en wat is uit dat onderzoek gekomen?]

Dat meer bewustzijn over geldcreatie noodzakelijk is, maakte [George] Van Houts duidelijk. De theatergroep werd verzocht ‘Door de bank genomen’ voor zo’n honderd beleidsbepalers te spelen in het DNB-gebouw. Na afloop bleek dat ook de DNB-medewerkers niet wisten hoe het geldsysteem daadwerkelijk werkt.
DNB-president Klaas Knot kon na afloop niet anders dan beamen dat er geen onwaarheden werden verteld. Op de vraag “Waarom weet niemand dit dan?” zou Knot hebben gezegd: “We moeten de mensen niet onnodig angst aanjagen.”

Alles begint bij bewustzijn. Hoe meer mensen weten hoe het geldsysteem werkt, hoe meer mensen zullen opstaan om bruikbare alternatieven aan te dragen.

Het artikel ‘Het begint bij bewustzijn‘ komt uit New Financial Magazine, 2018
van Willem Vreeswijk en
Ivo Valkenburg

Aan bovenstaande tekstfragmenten zijn links gekoppeld voor meer informatie.

Burgerinitiatief Ons Geld

In dit filmpje wordt duidelijk, dat politici en andere belangrijke spelers op de financiële markt, niets weten van de praktijk van geldschepping. Burgerinitiatief Ons Geld heeft destijds een voorstel ingediend, ondertekend door meer dan 105.000 mensen, om de regering een principiële uitspraak te laten doen naar haar verantwoording voor de geldschepping. De bedoeling was dat daar acties uit zouden volgen, dat de regering ook ging handelen naar deze principiële uitspraak. Het bleek dat politici niet durfden toe te geven dat ze het niet snappen. 99% van de bevolking wist / weet niet wat er precies gebeurt met de geldschepping. De bedoeling was hier een debat over te openen.

Minister Dijsselbloem, toenmalig minister van Financiën, heeft een kabinetsreactie gegeven voorafgaand aan de plenaire behandeling van het burgerinitiatief Ons Geld in de Tweede Kamer, in de vorm van een korte brief. Deze staat op pagina 15 van het boekje Geldschepping van Rik Dijkhuizen. De minister stelt dat het deposito eenvoudig de schuld vormt op de vordering van de bank. “Banken zijn in het huidige stelsel namelijk geldscheppende instellingen.”
Dat klopt niet, antwoordt Rik daarop, en hij legt uit dat het deposito, bestaande uit: de handtekening van de kredietnemer, de toezegging om toekomstig inkomen te betalen én het huis als onderpand voor de hypotheek het eigendom van de kredietnemer is. Daarom zou de kredietnemer op het deposito ook rente mogen ontvangen, tegenover de rente die de bank rekent over het krediet dat de koper van het huis krijgt van de bank. Daarmee ontstaat een neutrale situatie. Het is dus onjuist wat de minister schrijft. En daarmee is het onjuist wat er al die tijd is uitgevoerd.

De plenaire behandeling in de Tweede Kamer van dit voorstel was op 16 maart 2016 en kan hier woordelijk worden teruggelezen.

De WRR heeft dit rapport “Rapport 100 Geld en schuld: de publieke rol van banken” gepubliceerd.

Lees ook deze open brief aan mede-leden van de WRR over o.a. het niet opnemen in de literatuurlijst van het boekje van Rik Dijkhuizen over geldschepping. Hier blijkt uit dat bepaalde input of informatie waarvan de gevolgen ten behoeve van de samenleving niet belangrijk wordt geacht.

Gewelddadig systeem

Ik vond geen informatie dat er nog een soortgelijk festival na 2018 is geweest. Misschien kan iemand mij daar meer over vertellen. Mijn gedachte is, dat het niet gestimuleerd wordt om samen de financiële systemen tot aan ons dienstbare systemen te transformeren. Daar zou iedereen baat bij hebben. Mogelijk zijn de organisatoren anders verder gegaan. In het ergste geval zijn ze lamgeslagen door de instituties die niet zoals zij persoonlijk voor hun doelen staan, maar waar de uitvoerenden zich achter een bolwerk zonder geweten verschuilen. Het wordt steeds minder aantrekkelijk om kritiek te uiten (dit geldt voor veel meer instanties): er wordt of niet naar geluisterd, of de regels zijn verbonden aan repressailles bij niet opvolgen van regels. Er is geen landelijk debat. Geleidelijk aan zijn de systemen van de financiële en overheidsinstanties geweldsspiralen geworden waarbinnen ieder zijn of haar functie uitoefent zonder werkelijke persoonlijke binding met het resultaat: iedere functionaris vormt met zijn daad een kleine schakel van een lange rij daden, waar niemand verantwoordelijkheid voor het eindresultaat draagt.

Het blijkt dat men bij de Europese Unie zo redeneert: “Als wij een wijziging aanbrengen, wachten we even af wat de reacties zijn. Komt er niets, dan gaan we stap voor stap verder om de wijzigingen in het beleid voort te zetten.” (Quote: Marcel Messing bij Jorn Luka, 2022).
Zo kan het systeem zonder voldoende tegenwicht de mensen volledig laten verdrinken in steeds meer regels, maatregelen en kosten. Wil je in 2022 een vraag stellen aan de bank, dan krijg je elke keer iemand anders aan de telefoon en de bezoeken aan bedrijven worden omgezet tot een kort telefonisch contact. Contactpersonen wisselen heel snel. Zo kunnen we ons niet aan iemand hechten en hebben we ook geen referentie als het om gebeurtenissen gaat. Alles is nu juridisch: als gebruiker van het systeem zijn we consument geworden in een lange wachtrij met talloze codes en it-systemen. En wie zou dat betalen?

Taalgebruik

Er wordt standaard gebruik gemaakt van taal die niet meer te volgen is*. De Europese wetgeving is leading geworden. Daarmee wordt van een ‘hoger gelegen punt’ over allerlei details geregeerd. Voor de gewone man en vrouw is er geen touw meer aan vast te knopen. En de opbrengsten van het werk staan allang niet meer in verhouding tot de inspanningen en opgelegde verplichtingen. Zo ontstaat een groteske maskerade, een donker schimmenspel op een toneel waar van alles voor ons wordt geregeld zonder dat wij het weten, laat staan begrijpen. Het is niet “wij en zij”, het is “wij en the machine”. Een verpletterende machine die ieder foutje in het systeem meedogenloos afstraft.

*) Een voorbeeld is een brief aan onze melkveehouderij waarin staat dat RVO volgens Europese regelgeving bekend moet maken hoeveel fosfaatrechten wij hadden op 1 januari 2018. Die worden vermeld als volgt: “aantal fosfaatrechten in euro (€ 1 per kilogram). Dit doet men “omdat de Europese website die we gebruiken staatssteun alleen kan uitdrukken in euro, niet in kilogram.” De architectuur van de website is leidend. Voor mij totaal onbegrijpelijk. En wat gebeurt er daarna met dat soort waardevermelding? Wordt dit de uiteindelijke waarde die gehanteerd wordt (op dit moment is de waarde ongeveer € 140 per kilo)? Hoe creëer je chaos vanuit een onwerkbare website? Het is duidelijk dat de Europese regels alles overheersen zonder eerst een landschap te scheppen dat werkbaar en begrijpelijk is voor degenen die ermee moeten werken.

En terwijl we ons vergapen aan allerlei onleesbare en onbegrijpelijke details, wordt stap voor stap de wereld georganiseerd zonder brede maatschappelijke discussie (daar is al jaren niet meer aan gedaan) of werkelijke inbreng van de bewoners van het land. De meeste mensen zijn aan uitputting onderhevig en laten al die ingewikkelde zaken liever over aan anderen. Intussen doet ieder zijn best om overal het geld te vergaren dat op tafel moet komen voor huur, pacht, wat dan ook om te blijven ‘draaien’. Waar dat geld vandaan komt, is schijnbaar minder belangrijk. Het spreekwoordelijke ‘dode paard’ (dat, wat hard aan verandering toe is) blijft liggen en wordt vakkundig uit de weg geruimd zonder inspraak, zoals in een tuin de naaktslakken er met de aardbei vandoor gaan als je niet oplet. Geweld zonder dat iemand “het gedaan heeft” rules the world. We moeten heel goed bij onszelf nagaan waar onze grens ligt want wie niets doet, heeft het nakijken in de breedste zin van het woord. Het begint en eindigt met bewustzijn, in een doorgaande beweging.